آسیب دیدگی‌های رایج فرش‌های ابریشمی در 4 دسته تداخل رنگی، ساییدگی، پوسیدگی و بید فرش ابریشم قرار می‌گیرد. در ادامه اصول نگهداری از فرش ابریشم را با هم بررسی می کینم.
انتخاب محل مناسب
یکی از نکات مهم اصول نگهداری از فرش ابریشم انتخاب محل مناسب برای پهن کردن آن است.
نکات زیر را هنگام پهن کردن فرش ابریشمی به خاطر بسپارید:
- محلی صاف را برای پهن کردن فرش ابریشمی خود، مانند پارکت و سرامیک انتخاب کنید. بهتر است این سطح کاملا صاف، خشک و تمیز باشد. توجه کنید که تا حد امکان فرش ابریشمی دستباف را روی سطح خاکی، گچی یا آهکی پهن نکنید. این سطوح به‌خاطر قلیایی بودن خود باعث از بین رفتن بافت فرش ابریشم و تجزیه آن خواهند شد.
- فرش‌های ابریشم به خاطر وزن خود معمولا زیاد جا‌به‌جا نمی‌شوند. برای جلوگیری از حرکت این فرش‌ها، در اصول نگهداری از فرش ابریشم توصیه می‌شود از ترمز فرش استفاده کنید.
- در ادامه انتخاب محل مناسب در اصول نگهداری از فرش ابریشم به این نکته مهم می‌رسیم: تا جای ممکن فرش ابریشمی خود را در محلی قرار دهید که رفت و آمد بالایی وجود ندارد. اینکار طول عمر قالی را افزایش می‌دهد و از ساییدگی آن جلوگیری می‌کند.
- اگر قالیچه را در محلی با رفت و آمد یا به اصطلاح ترافیک بالا قرار دادید، فراموش نکنید که هر چند مدت یکبار آن را بچرخانید تا تمام قسمت‌های فرش با نسبتی یکسان ساییده و فرسوده شوند.
- یکی دیگر از موارد مهم در اصول نگهداری از فرش ابریشم (حتی هنگام نگهداری فرش در انبار و نگهداری فرش دستباف لوله شده)، پهن نکردن آن در برابر نور مستقیم خورشید است. نور آفتاب می‌تواند رنگ‌های فرش ابریشمی زیبای شما را از بین ببرد. برای جلوگیری از این مسئله می‌توانید از یک رو فرشی استفاده کنید یا هر از گاهی فرش را بچرخانید تا دو رنگ نشود.
مراقبت‌ها
پس از انتخاب محل مناسب در اصول نگهداری از فرش ابریشم و پهن کردن آن، باید به نکات نگهداری، مراقب و تمیز کردن فرش ابریشم در خانه توجه کرد.
این موارد را در ادامه می‌بینید:
- برای تمیز کردن فرش ابریشم در خانه، می‌توان آن را بدون جاروبرقی تمیز کرد. شما می‌توانید قالیچه را بلرزانید و با ضربه‌های آرام خاک آن را جدا و پاک کنید.
- اگر می‌خواهید فرش ابریشمی خود را با جاروبرقی تمیز کنید، دقت کنید که از جاروبرقی برس‌دار برای تمیز کردن ریشه‌ها استفاده نکنید. زیرا ممکن است ریشه درون برس جارو گیر کند و آسیب ببینند. همچنین، هنگام تمیز کردن فرش ابریشم در خانه، آن را در جهت خواب آن جارو بزنید تا پرزهای آن مرتب شود.
- شاید فکر کنید شستشوی این فرش‌ها هیچ جایی در اصول نگهداری از فرش ابریشم ندارد. اما لازم است هر چند سال یکبار فرش را کنترل و در صورت نیاز آن را بشویید. هر قدر میزان شستشوی فرش ابریشمی کمتر باشد، طول عمر آن بیشتر خواهد بود.
پاک کردن لکه‌ها
هر قدر هم در تمیز کردن فرش ابریشم در خانه مهارت داشته باشید، یکی از نگرانی‌ها در مورد این قالی‌ها و حتی فرش‌های ماشینی نفیس، ریخته شدن نوشیدنی و مواد خوراکی روی آن است.
در این قسمت از اصول نگهداری از فرش ابریشم به نکات لکه بری این فرش‌ها می‌پردازیم:
- برای تمیز کردن فرش ابریشم در خانه در صورت ریخته شدن مایعات روی فرش ابریشمی، سریعا مایع را با استفاده از قاشق بردارید و محل را با یک دستمال سفید، تمیز و خشک تا حد امکان خشک کنید. خشک کردن زیر فرش ابریشم را نیز فراموش نکنید تا از ایجاد کپک و پوسیدگی جلوگیری شود.
- در اصول نگهداری از فرش ابریشم و برای پاک کردن لکه فرش ابریشمی، فوری به سراغ مواد شوینده نروید، ابتدا سعی کنید از آب و یک دستمال سفید برای بردن لکه فرش ابریشم استفاده کنید.
- مهم‌ترین نکته در اصول نگهداری از فرش ابریشم هنگام لکه بری آن ظرافت و حوصله است. تمیز کردن فرش ابریشم در خانه و لکه بری آن را با صبر و حوصله انجام دهید و در صورت لزوم، این کار را چند بار تکرار کنید.
- هنگام تمیز کردن فرش ابریشم در خانه برای برطرف کردن لکه، از بیرون لکه کار را شروع کنید و همان ابتدا سراغ مرکز لکه نروید. با حرکت از قسمت بیرونی لکه به قسمت درونی آن، از گسترش لکه جلوگیری روی فرش ابریشم می‌کنید.
- مجددا تاکید می‌کنیم که قبل از استفاده از هرگونه مواد شیمیایی برای تمیز کردن فرش ابریشم در خانه، روش‌های غیر مضر و خانگی را امتحان کنید؛ از جمله استفاده از ترکیب آب و نمک.
سوختگی
اگر فرش ابریشمی‌تان دچار سوختگی سطحی شد، می‌توانید انتهای نخ‌های سوخته را (تا جایی که رنگ آنها برگشته است) با یک قیچی کوچک و مناسب بچینید. این روش در نگهداری فرش دستباف لوله شده هم امتحان خود را پس داده است. اما اگر سوختگی فرش شما گسترده بود، بهتر است کار را به یک متخصص بسپارید.
بید فرش ابریشم
متاسفانه پاسخ سوال “آیا فرش ابریشم بید می‌زند” مثبت است.
از عوامل مهم بید فرش ابریشم می‌توان عدم توجه به نظافت فرش، هوای مرطوب و شرجی و نگهداری از فرش در فضاهای متروک و سربسته را نام برد.
توجه به نکات زیر در اصول نگهداری از فرش ابریشم در ضد بید کردن این فرش‌ها بسیار موثر خواهد بود:
- اگر فرش شما در محلی انبار مانند قرار دارد یا قصد نگهداری فرش دستباف لوله شده و نگهداری فرش در انبار را دارید، برای جلوگیری از بید فرش ابریشم حتما 1 بار در ماه در انبار را باز و فرش‌ها را بررسی کنید.
- درزهای سرامیک‌هایی که فرش ابریشمی را روی آن پهن کرده‌اید نباید خالی باشد. این شیارها مخفیگاه خوبی برای رشد بید فرش ابریشم است. برای جلوگیری از بید خوردگی پشت فرش می‌توانید از مقدار مناسبی پودر نفتالین، نگزالت یا تنباکو استفاده کنید.